Sinh năm 1964 nhưng nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn người làng Bát Tràng đã có gần 40 năm gắn bó với nghề gốm. Anh là người đã pha chế thành công loại đất làm ấm Tử Sa không thua kém chất đất ở Nghi Hưng- Giang Tô- Trung Quốc, nơi ra đời chiếc ấm Tử Sa huyền thoại.
Hướng tới Đại lễ nghìn năm Thăng Long - Hà Nội nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn đã dâng lên đại lễ hai tác phẩm: Vò Rồng và Bình chạm khắc hoa văn thật độc đáo Duyên nợ ấm Tử Sa
Nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn
Bây giờ về làng gốm Bát Tràng, huyện Gia Lâm (Hà Nội) hỏi tìm mua một bộ ấm Tử Sa không còn là “xưa nay hiếm”. Một người dân tiết lộ: “Muốn hiểu rõ về ấm Tử Sa chú cứ đến nhà ông Vương Mạnh Tuấn là biết hết”. Đường về làng gốm quanh co, đâu cũng thấy màu trắng tinh của gốm, sành, sứ, mùi ngai ngái của đất nung phả ra. Tìm đến nhà ông trưởng họ Vương không khó lắm. Người qua đường hễ đi qua trước cổng thấy hàng trăm bộ ấm chén phơi trước sân cũng đoán được chủ nhân quả là người chuyên về một món: trà đạo.
Dáng người gầy, mảnh khảnh, đầu đội
mũ phớt trắng, tay vân vê điếu thuốc lá, hiện nét phong trần nghệ sỹ,
Vương Tuấn cho biết: “Trước đây để có trong tay một bộ ấm Tử Sa người
mua phải bỏ tiền đặt hàng tận Trung Quốc, nhiều khi còn mua phải hàng
giả. Bây giờ không cần sang Giang Tô nữa, ở Bát Tràng cũng có ấm Tử Sa”.
Ấm tử sa tại khu du lịch bát tràng
Ấm tử sa tại khu du lịch bát tràng
Dẫn chúng tôi vào xưởng sản xuất gốm đang rào rào tiếng máy quay đất, bên trong cả chục người thợ vẫn miệt mài cho ra đời những bộ ấm Tử Sa đã được đặt hàng. Ông Tuấn cho biết: Sở dĩ ấm Tử Sa quý hiếm, được người đời trân trọng là bởi ấm, chén Tử Sa khi soi lên thấy ánh cát lấp lánh, gõ kêu như chuông, ấm giả thì âm thanh kêu đục, dùng lâu bị thấm ẩm ra ngoài. Người mê trà đạo, thích phong cách cổ kính rất quý mến loại ấm độc đáo này. Đặc biệt màu men của gốm do tự đất sinh ra, nung ở nhiệt độ cao, cứng như đá, càng dùng càng bóng, màu sắc nâu bóng như đồng. Nói thì đơn giản vậy nhưng để có được thành quả ấy đó là công sức cả một đời của nghệ nhân trẻ tuổi này.
Nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn sinh ra
tại Bát Tràng, mảnh đất có truyền thống gốm sứ lâu đời. Ngay từ khi lên
10 tuổi theo bố và các chú trong làng đi quay đất, nặn gốm mà anh cứ mê
mẩn hết cả người. Ngày nào Tuấn cũng tự mày mò đắp nặn từng khối đất sét
thành những sản phẩm riêng cho mình như: con heo đất, chiếc ấm, nồi
đất, chiếc điếu...
Năm 1978 anh bắt đầu vào làm công
nhân cho phân xưởng mỹ nghệ của Xí nghiệp Gốm sứ Bát Tràng. Năm 1988
Vương Tuấn bắt đầu mở lò gốm ở nhà. Người dân trong làng lo ngại cho
anh, có người cho là anh liều lĩnh, bởi lúc đó anh chưa qua một trường
lớp đào tạo nào về gốm sứ. Tuấn giải thích rằng: đã là nghề truyền thống
của cha ông thì phải giữ lại cho bằng được.
Điều quan trọng của người làm gốm
là phải có tư duy hình khối nghệ thuật và sự đam mê hiểu biết về chất
liệu. Khác với mọi người trong làng chỉ chuyên về khâu sản xuất, thì
Tuấn lại đi tìm chất liệu mới, đó là đất. Suốt một thời gian dài Tuấn
lang thang khắp nơi, hễ cứ nghe ở đâu có gốm sứ là anh có mặt, từ Phù
Lãng, Quế Quyển, Chu Đậu, đến tận Nghi Hưng, Giang Tô (Trung Quốc)… Lần
nào đi về Tuấn cũng mang theo một ít đất để tìm hiểu nghiên cứu chế tạo
chất liệu.
Tuấn tiết lộ: đất làm ấm Tử Sa được
lấy ở Quế Quyển (Hà Nam), nhưng quan trọng là cách thức pha chế, kết
hợp với các loại đất khác để có độ dai, độ dẻo, bền lâu như chất đất ở
Giang Tô. Đất đạt yêu cầu làm ấm Tử Sa phải chịu được nhiệt độ nung cao
đến 1200 độ C.
Ấm Tử Sa của Vương Tuấn vừa tung ra
thị trường đã nhanh chóng được đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng, bởi
chất liệu mới lạ, mỹ thuật hình khối tinh xảo, đặc biệt càng dùng càng
bóng và lên nước men độc đáo nhờ mồ hôi tay người. Ấm Tử Sa ở Bát Tràng
có nhiều chủng loại khác nhau với giá thành từ vài trăm ngàn đến hàng
triệu đồng/ bộ mà chất lượng không thua kém gì ở Giang Tô.
0 nhận xét: